Page 6 - Ons Dorp van Toen
P. 6

60 O n s  d o r p  v a n  t o e n 
Mooi contrast: de Oude Wisselseweg wordt gedomi
neerd door de Nieuwe Wisselseschool. De school 
Mooi contrast: de Oude Wisselseweg wordt gedomineerd door de Nieuwe Wisselseschool. De school 
bestaat in 2016 100 jaar en dat zal ongetwijfeld uitbundig gevierd worden. De opening verliep geheel 
 en dat zal ongetwijfeld u
itbundig gevierd worden. De opening verliep geheel 
bestaat in 2016 100 jaar en dat zal ongetwijfeld uitbundig gevierd worden. De opening verliep geheel 
geruisloos. Zes leerkrachten begonnen op 4 mei 1916 om 9.00 uur gewoon met lesgeven aan 216 
achten begonnen op 4 mei
 1916 om 9.00 uur gewoon met lesgeven aan 216 
geruisloos. Zes leerkrachten begonnen op 4 mei 1916 om 9.00 uur gewoon met lesgeven aan 216 
kinderen. 
nde
ren. 
‘Koopt gij 
nu ook eens een tandenborstel!’ 
Mooi contrast: de Oude Wisselseweg wordt gedomi
bestaat in 2016 100 jaar en dat zal ongetwijfeld uit
geruisloos. Zes leerkrachten begonnen op 4 mei 19
kinderen. 

een tandenborstel!’ 
,,Deze heugelijke gebeurtenis, waaraan jaren van 
elijke gebeur
tenis, waaraan jaren van 
,,Deze heugelijke gebeurtenis, waaraan jaren van 
voorbereiding vooraf gingen, is niet bijzonder gevi
 vooraf gingen,
 is niet bijzonder gevierd, 
voorbereiding vooraf gingen, is niet bijzonder gevierd, 
noch is het gebouw in tegenwoordigheid van de 
 gebouw in t
egenwoordigheid van de 
voorbereiding vooraf gingen, is niet bijzonder gevierd, 
noch is het gebouw in tegenwoordigheid van de 
plaatselijke autoriteiten ingewijd’’, stond in het lokale 
utoriteiten ing
ewijd’’, stond in het lokale 
aatselijke autoriteiten ingewijd’’, stond in het l
plaatselijke autoriteiten ingewijd’’, stond in het lokale 
krantje. Leden van het gemeentebestuur kwamen pas in
en van het gem
eentebestuur kwamen pas in 
krantje. Leden van het gemeentebestuur kwamen pas in 
de loop van de dag een kijkje nemen. Misschien was dat 
e dag een kijk
je nemen. Misschien was dat 
de loop van de dag een kijkje nemen. Misschien was dat 
wel omdat ze er heel veel ellenlange vergaderingen over 
er heel veel el
lenlange vergaderingen over 
wel omdat ze er heel veel ellenlange vergaderingen over 
hadden gehouden alvorens ze het besluit namen dat er, 
en alvorens ze
 het besluit namen dat er, 
hadden gehouden alvorens ze het besluit namen dat er, 
naast de Dorpsschool, een tweede lagere school in Epe 
sschool, een t
weede lagere school in Epe 
naast de Dorpsschool, een tweede lagere school in Epe 
moest komen, waar die moest worden gebouwd, hoe 
, waar die mo
est worden gebouwd, hoe 
moest komen, waar die moest worden gebouwd, hoe 
groot die zou moeten worden en hoe ze de benodigde 
u moeten word
en en hoe ze de benodigde 
moest komen, waar die moest worden gebouwd, hoe 
groot die zou moeten worden en hoe ze de benodigde 
centen (uiteindelijk dik 35.000 gulden, inclusief geld 
ndelijk dik 35
.000 gulden, inclusief geld 
enten (uiteindelijk dik 35.000 gulden, inclusief geld 
centen (uiteindelijk dik 35.000 gulden, inclusief geld 
voor een onderwijzerswoning) bij elkaar zouden 
derwijzerswo
ning) bij elkaar zouden 
voor een onderwijzerswoning) bij elkaar zouden 
schrapen. De noodzaak was wel duidelijk, want d
e noodzaak wa
s wel duidelijk, want de 
schrapen. De noodzaak was wel duidelijk, want de 
bevolking groeide in aantal in hoog tempo en allee
ide in aantal i
n hoog tempo en alleen al in 
bevolking groeide in aantal in hoog tempo en alleen al in 
Wissel woonden tachtig kinderen die onderwijs moesten 
n tachtig kind
eren die onderwijs moesten 
Wissel woonden tachtig kinderen die onderwijs moesten 
krijgen en een heel eind moesten lopen om bij de 
een heel eind
 moesten lopen om bij de 
krijgen en een heel eind moesten lopen om bij de 
Dorpsschool te komen. Datzelfde gold eigenlijk vo
e komen. Datze
lfde gold eigenlijk voor de 
Dorpsschool te komen. Datzelfde gold eigenlijk voor de 
Haverkamp, waar in de kwart eeuw daaraan voorafgaand 
aar in de kwar
t eeuw daaraan voorafgaand maar liefst 75 woningen waren gebouwd. Klompenschool 
maar liefst 75 woningen waren gebouwd. 
Klompenschool 
De school stond ín tegenstelling tot de ‘bur
nd ín tegenste
school stond ín teg
lling tot de ‘burgerlijke’ 
De school stond ín tegenstelling tot de ‘burgerlijke’ 
Dorpsschool bekend als de ‘klompenschool omdat de
bekend als de
 ‘klompenschool omdat de 
Dorpsschool bekend als de ‘klompenschool omdat de 
meeste kinderen’ van agrarische gezinnen waren en o
ren’ van agrar
ische gezinnen waren en op 
meeste kinderen’ van agrarische gezinnen waren en op 
klompjes naar school kwamen lopen. Die gingen langer 
r school kwame
n lopen. Die gingen langer 
klompjes naar school kwamen lopen. Die gingen langer 
mee dan gewoon schoeisel en als ze kapot gingen, kon 
on schoeisel e
n als ze kapot gingen, kon 
je met een ijzerdr
aad de levensduur 
link ver
lengen. 
je met een ijzerdraad de levensduur 
link verlengen. 
De leerlingen leerden er het Aap, Noot, Mies, maar 
n leerden er 
het Aap, Noot, Mies, maar 
De leerlingen leerden er het Aap, Noot, Mies, maar 
kregen ook telefoonlessen, om ze vertrouwd te mak
elefoonlessen,
 om ze vertrouwd te maken 
kregen ook telefoonlessen, om ze vertrouwd te maken 
met een telefoontoestel. Hun ouders werden in 1925 
foontoestel. 
Hun ouders werden in 1925 
met een telefoontoestel. Hun ouders werden in 1925 
nog opgedragen om eens een tandenborstel voor hun 
en om eens ee
n tandenborstel voor hun 
nog opgedragen om eens een tandenborstel voor hun 
kinderen te kopen. Schoolarts Kroondijk vond dat hard
open. Schoolar
ts Kroondijk vond dat hard 
kinderen te kopen. Schoolarts Kroondijk vond dat hard 
nodig omdat hij bij kinderen op 6-jarige leeftijd al een 
ij bij kinderen
 op 6-jarige leeftijd al een 
nodig omdat hij bij kinderen op 6-jarige leeftijd al een 
‘groote verwoesting van het gebit’ constateerde. ,,Koop
esting van het 
gebit’ constateerde. ,,Koopt 
‘groote verwoesting van het gebit’ constateerde. ,,Koopt 
gij voor uw kinderen nu ook eens een tandenborstel in 
inderen nu ook
 eens een tandenborstel in 
gij voor uw kinderen nu ook eens een tandenborstel in 
plaats van een harlekijn. Niet omdat het kind dat liever 
n harlekijn. Ni
et omdat het kind dat liever 
plaats van een harlekijn. Niet omdat het kind dat liever 
heeft, maar omdat het voor zijn bestwil is’’, drukte hij 
mdat het voor z
ijn bestwil is’’, drukte hij de ouders op het hart. Landbouwverlof 
e ouders op het hart. 
Landbouwverlof 
Agrarische gezinnen die 
zinnen die kin
rarische gezinnen di
deren op de Wisselseschool 
Agrarische gezinnen die kinderen op de Wisselseschool 
hadden, zaten nogal eens met een probleem als er 
en nogal eens
 met een probleem als er 
hadden, zaten nogal eens met een probleem als er 
geoogst moest worden. Veel kinderen waren daar h
t worden. Veel
 kinderen waren daar hard 
geoogst moest worden. Veel kinderen waren daar hard 
bij nodig. Tijdens de oogst liep het verzuim van heel 
jdens de oogst
 liep het verzuim van heel 
bij nodig. Tijdens de oogst liep het verzuim van heel 
wat kinderen hoog op. ‘Landbouwverlof’, werd dat 
n hoog op. ‘L
andbouwverlof’, werd dat 
wat kinderen hoog op. ‘Landbouwverlof’, werd dat 
genoemd. De herfstvakantie werd ‘aardappelvakant
herfstvakantie
 werd ‘aardappelvakantie’ 
genoemd. De herfstvakantie werd ‘aardappelvakantie’ 
genoemd omdat hele gezinnen dan druk waren met 
at hele gezi
nnen dan druk waren met 
genoemd omdat hele gezinnen dan druk waren met 
het rooien van piepers op het land. Om te voorkome
an piepers op 
het land. Om te voorkomen 
het rooien van piepers op het land. Om te voorkomen 
dat kinderen te pas en te onpas hun lessen verzaakten,
te pas en te o
npas hun lessen verzaakten, 
dat kinderen te pas en te onpas hun lessen verzaakten, 
besloot het gemeentebestuur vrije dagen voor kinderen 
emeentebestuur
 vrije dagen voor kinderen 
besloot het gemeentebestuur vrije dagen voor kinderen 
van agrarische gezinnen formeel te regelen. Als ouders 
e gezinnen for
meel te regelen. Als ouders 
van agrarische gezinnen formeel te regelen. Als ouders 
dat vroegen, hoefden hun kinderen in juli één dag of 
 hoefden hun k
inderen in juli één dag of 
dat vroegen, hoefden hun kinderen in juli één dag of 
twee middagen niet naar school, maar mochten ze th
 niet naar sch
ool, maar mochten ze thuis 
   4   5   6   7   8